Мэргэжлээ солисон тухай

Пост бичиж буй өдрийн мэнд гишүүдээ. Би нь өмнө нь ахлах геологийн инженерээр ажиллаж байгаад 2022 онд ажлаасаа гараад одоогийн Pinecone Academy (хуучнаар Nest Academy) software developer-оор сураад энэ оны 5 сард төгслөө.

  • Ажил мэргэжлээ солиход үндсэндээ gap year шиг байсан. Ямар ч орлогогүй, хамаг чөлөөт цагаа зөвхөн сурахад зориулж байсан учраас. Гэхдээ 1 л юмандаа төвлөрөхгүй бол угаасаа бүх зүйлээ bet хийгээд шинэ салбар луу орохоор сэтгэл шулуудсан байсан тул хичээх л ганц сонголт байсан.
  • Програмаар сурч эхлэх үед аймар хэцүү байсан. Ялангуяа програмчлалын суурь ойлголт давталт (loop), массив (array), хувьсагч (variable) гэх мэт зүйлүүдийг огт ойлгохгүй байдаг байсан боловч тууштай хичээсний үр дүнд ойлгоод цаашаагаа технологиудаа сураад явсан. Нэг л зүйл бууж өгөхөөс сэргийлж байсан нь логик сэтгэлгээ, асуудал, мухардал, тэрийг шийдэхийн төлөө эрмэлзэл нь өөрөө их сонирхолтой байсан болохоор хичээж байсан.
  • За тэгээд жил гаран сураад нэг мэдсэн сертификатаа аваад төгсөх болсон. Ажил хайх анд (job hunting) гараваа хө. За тэгээл zangia.mn, nito.one гэх мэт ажил байрны платформ дээр анкетаа үүсгээд frontend, backend, full stack гэсэн position-уудад CV-гээ явуулж байсан. Ажлын зарууд бараг бүгд дандаа 2-3 жилийн туршлагатай хүн авна гэсэн шаардлагатай байсан болохоор анкетаа явуулаад их seen-дүүлдэг байсөөн. Зарим нь яахав ярилцлаганд дуудна, зарим нь home task буюу гэртээ суугаад даалгавар аваад challenge хийх байсан. Харамсалтай нь нэг нь ч намайг ажилд авъя гэж proposal (санал) тавьдаггүй байсан. Тэглээ гээд I did not back down
    буюу бууж өгөөгүй, CV-гээ сайжруулах, ярилцлаган дээр магадгүй юун дээр алдаад байгаагаа ойлгохыг хичээсэн, хүнээс зөвлөгөө авсан, CV-гээ review хийлгэсэн, тэгсний үр дүнд анкет маань товч тодорхой ойлгомжтой (concise, brief, comprehensible) болсон. Сүүлд ажилд орсны дараа (How to Learn to Code & Get a Developer Job [Full Book]) энэ линкэн дээрх нийтлэлээс нилээн юм ойлгосон. Хэлтэй хүн бол авахаар юм зөндөө байна лээ.
  • За тэгээд салгалж салгалж нэг компанийн CTO-тэй ярилцлаганд нь ороод тэр дороо ажиллаад үзэхүү гэдэг санал аваад ашгүй нэг ажилд орлоо. За тэгээл дүрмийн дагуу туршилтын 3н сараар ажиллаж эхэлвээ. Oh my god, ажлын талбар дээр гарсан чинь өмнө бодож төсөөлж хийж байсан зүйлүүд бодит амьдрал дээр зөрүүтэй, дутуу мэдлэгтэй байгаагаа ойлгосон. Сурах юм маш их, мөн өмнө нь суръя гээд ч амжихааргүй зүйлсүүд байгааг хараад нүд нээгдэж билээ. За тэгээд ажлын байр гэдэг бол нэг бол хэн нэгэн хүн тухайн компаниас гарсан учраас оронд ажиллах хүн хэрэгтэй болно, нэг бол шинээр эхэлж байгаа бол бас хүн авна. Миний хувьд 2 хүний гар дамжсан байсан project дээр ажиллаж эхэлсэн. Энэ мөчөөс эхлээд эхний 1 сар бол аймар урамгүй байсан, юу вэ гэхлээр хэн нэгний бичсэн эмх замбараагүй, замбараатай янз бүр мөр кодууд, логикуудыг ойлгох, ойлгочоод буруу байвал нь засах сайжруулах, уялдаа холбоог нь сайжруулах гэх мэт зүйлсүүд хийж ирсэн. Програмист хүний ажлын 70-80%-ыг хэн нэгний бичсэн кодыг засах, сайжруулах (debug) ажил эзэлдэг гэдгийг 1 хүнээс сонсож ойлгосноор нөхцөл байдалдаа зохицож ажиллахаар шийдсэн. Одоо 3 сар гаран болж байна, жинхлэх эсэх талаар яригдаж байгаа гэж компаниасаа сонссон. Монголд бол програмаар дөнгөж төгсөөд ажил хийж байгаа хүний үнэлэмж үнэлгээ их бага байдаг юм байна лээ. Гадаадад бол арай дээр л байдаг байх. Тэгээл бас үүнтэйгээ эвлэрээд ер нь ур чадвараа сайжруулж байж л үнэлэмж, үнэлгээгээ өсгөнө дөө гээл хичээж л байна. Хэрвээ би сайн байгаад, миний хийсэн бүтээсэн юм байгууллагад value үнэ цэнэ өгч чадаад, тэрэнд нь тааруулаад байгууллага надаа сайн цалин өгвөл нь 2 талдаа WIN-WIN зарчим хэрэгжих болов уу гэж боддог. За ингээд постоо өндөрлөе дөө. Сэтгэгдэл үлдээвэл их баярлана, мөн зөвлөгөөг маш баяртайгаар хүлээн авна баярлалаа.
5 Likes

Сонирхолтой пост оруулсанд баярлалаа.

1 Like

Үнэ цэнэтэй туршлагаасаа хуваалцсанд баярлалаа :+1:

Ажил мэргэжлээ солиход үндсэндээ gap year шиг байсан. Ямар ч орлогогүй, хамаг чөлөөт цагаа зөвхөн сурахад зориулж байсан учраас.

Би бас өнгөрсөн жил шинэ юм сурах гээд ажлаасаа гарсан. Бүүр илүү дуртай юмаа хийж байгаа болохоор сайхан байсан ч орлогогүй болсон гэж бодохоор цаанаа л нэг сэтгэлийн мухарт бугласан “чулуу” -тай байдаг юм байна лээ :sweat_smile:

Нэг л зүйл бууж өгөхөөс сэргийлж байсан нь логик сэтгэлгээ, асуудал, мухардал, тэрийг шийдэхийн төлөө эрмэлзэл нь өөрөө их сонирхолтой байсан болохоор хичээж байсан.

Яг ийм зүйл сонирхож байвал энэ мэргэжил танд зохиж байгаагийн шинж байх аа :+1:

Харамсалтай нь нэг нь ч намайг ажилд авъя гэж proposal (санал) тавьдаггүй байсан.

Ярилцлаганд орох үеүддээ олж мэдсэн хамгийн чухал зүйл юу байсан бэ?

Тэгээл бас үүнтэйгээ эвлэрээд ер нь ур чадвараа сайжруулж байж л үнэлэмж, үнэлгээгээ өсгөнө дөө гээл хичээж л байна.

Зөв шүү. Компанид, амьдрал дээр ашиглагдаж байгаа системүүд дээр ажилласнаараа хүн маш их зүйлсийг сурдаг шүү. Ямар ч танхимын эсвэл онлайн сургалтаас сурч чадахгүй зүйлсийг сураад авах боломжтой гэсэн үг. Компаниуд дор хаяж 2 жилийн туршлагтай хүмүүс хайгаад байгаагийн цаад шалтгаан нь тэр. Өөр хүний кодыг хүлээж аваад, дасан зохьцоод ажиллаад үзчихсэн; системээ унагаагаад, алдаа гаргаад, тийлтэнд ороод үзчихсэн хүн хэрэгтэй байна гэсэн үг. Тэр бүгдийг сургалтын нөхцөлд олж авна гэдэг худлаа. Тэгэхээр одоогийн ажлаа өөрт чинь маш том туршлага, ур чадварыг олгох цалинтай сургалт гээд ойлгочиход нэг их буруудахгүй :wink:

2 Likes

Ярилцлаганд орох үеүддээ олж мэдсэн хамгийн чухал зүйл юу байсан бэ?*

Надаас нэг компани олон газар анкетаа явуулсан уу, ажлын санал аль нэгнээс нь авсан уу гэж асуухад нь шударгаар шууд олон газар луу явуулсан, одоогоор тэнцсэн санал аваагүй байгаа гэж хэлж байснаа маргааш нь ч билүү бодоод яг буруу хариулснаа ойлгосон. Өөрөө өөрийгөө намайг ер нь компаниуд сонирхохгүй байгаа гэдгээр илэхрхийлсэн юм шиг санагдсан. Fail-дэх тусам өөрийнхөө сул талуудыг бага багаар мэдэж авч болох юм шиг санагдсан. Hard skill, soft skill гэх мэт. Бүр спортын skill ч хүртэл асуугдаж л байна лээ. Ядаж л гайгүй cs-go, dota нтр тоглодог байсан бол ч гэж хүртэл бодогдож л байна лээ.

Зөв шүү. Компанид, амьдрал дээр ашиглагдаж байгаа системүүд дээр ажилласнаараа хүн маш их зүйлсийг сурдаг шүү.

Одоо хүртэл ойлгоогүй зүйлүүд байсаар л байгаа. Жишээ нь backend-ийнх логик, өөрсдийнх хийсэн microservice-үүд, тэд нар нь node module дотроо сууцанч байх шиг, docker, kubernetes, pods, nginx devops гэх мэт advanced түвшний юмнууд зөндөө л харагдаж байна лээ. Сургалтанд дандаа бэлэн сервис дээр deploy хийдэг байсан болохоор backend, devOps гэж зүйлийг хараад гайхаж л сууна. Бас дандаа noSQL database ашигладаг байсан чинь ажил дээр гарууд ихэвчлэн postgre SQL их ашигладаг болж таарсан. Уг нь хурд мурд, scalability талаасаа зүгээр юм шиг бас санагдсан.
Frontend ч яахавдээ Back-ын хажууд жул гэж бодож байсан ч component re-render, data-fetching, dry зарчим, performance-ын асуудлууд бас л challenging л байлаа. Яджыхад нэг project нь vue.js дээр хийсэн болохоор дан react дээр хөгжүүлэлт хийж байсан хүн бас нэг шинэ framework сурах шаардлага гараад эхэндээ уур хүрч байсан ч өөдрөг талаас нь харвал 1 шинэ мэдлэгтэй болж байна даа гээл үзээл байна даа.

1 Like